موزه‌های روستایی، زیرمجموعه موزه‌های فضای باز هستند که جلوه تمدن و فرهنگ روستایی را در محیط طبیعی، می‌نمایانند. موزه های روستایی با انتقال آثار و بناها با مقیاس واقعی و قرارگیری در بستری مشابه وضعیت اولیه، شکل می‌گیرند.
در این مقاله قصد داریم شما را با موزه های مختلف استان گیلان بیشتر آشنا کنیم ، پس با چترآتا همراه باشید تا در مورد این روستاهای زیبا بیشتر بدانید. برای رزرو و اجاره اقامتگاه در شمال ایران می‌‍توانید از طریق وبسایت چتراتا اقدام نمایید.
موزه میراث روستایی گیلان
موزه‌های روستایی، زیرمجموعه موزه‌های فضای باز هستند که جلوه تمدن و فرهنگ روستایی را در محیط طبیعی، می‌نمایانند. موزه های روستایی با انتقال آثار و بناها با مقیاس واقعی و قرارگیری در بستری مشابه وضعیت اولیه، شکل می‌گیرند.
موزه میراث روستایی گیلان در زمینی به مساحت حدود ٢٦٣ هکتار، در پارک جنگلی سراوان، واقع در کیلومتر ١٨ جادۀ رشت- تهران قرار دارد. فکر تأسیس موزه، پس از زمین لرزه خرداد ١٣٦٩ گیلان که روند تخریب بناهای سنتی را شدت بخشید، شکل گرفت. اما فاز مطالعات مقدماتی آن، از اوایل سال ١٣٨١ آغاز شد.
ابتدا، مطالعات گسترده جهت مکان‌یابی مناسب برای اجرای پروژه انجام شد. پس از بررسی‌های فراوان، پارک جنگلی سراوان، به علت دارا بودن توپوگرافی مناسب و مشابه گیلان، دسترسی آسان و وجود تأسیسات زیربنایی مناسب به عنوان محل اجرای پروژه انتخاب شد. در همان زمان، آموزش نیروهای مورد نیاز انجام گرفت. این موزه، نمونه‌ای کوچک اما واقعی، از نحوه زندگی و فرهنگ سنتی روستاهای گیلان است.بخش معماری این موزه، مجموعه‌ای است که قدمت بناهای آن به طور متوسط به ١٥٠ سال می‌رسد.
هدف موزه میراث روستایی گیلان، تنها انتقال بناهای روستایی نیست، بلکه حفظ فرهنگ بومی، فن ساخت و دانش نانوشته‌ای است که در روستاهای گیلان وجود داشته است.
در این مجموعه، علاوه بر معماری روستایی مناطق مختلف استان، سایر عناصر فرهنگی مربوط به ابزارهای زندگی و کار، خوراک، پوشاک و ... هم به نمایش درآمده است.
در طراحی سایت، محل‌های جداگانه برای رستوران‌ها، چای‌خانه‌ها، بازارها، مساجد، مزارع و باغ‌های چای، شالیزار، کارگاه‌های آموزش و تولید صنایع‌دستی، نظیر گمج‌سازی و سفالگری، مرواربافی، رشتی‌دوزی و ... ، محوطه‌ی بازی‌ها و نمایش‌های سنتی برای برگزاری کشتی‌گیله‌مردی، ورزاجنگ، لافندبازی و ...، مراکز تحقیقات کشاورزی و دامپروری، پژوهشگاه معماری و مردم‌شناسی، پارک کودک، باغ‌های پرورش گیاهان دارویی و درختان بومی، اردوگاه تفریحی، معماری چوب ملل و دو مجموعه مهمان‌پذیر با الهام از معماری روستایی به ظرفیت ١٥٠ واحد ٣ تا ٥ نفره، در نظر گرفته شده است.
موزه میراث روستایی گیلان تا کنون موفق به کسب چندین جایزه و گواهینامه از سوی نهادهای ملی و بین المللی شده است.
موزه تاریخ چای
موزه تاریخی چای ایران یکی از جاهای دیدنی لاهیجان است که همه روزه پذیرای بسیاری از افراد بومی و گردشگران است.
لاهیجان یکی از قدیمی ترین و زیباترین شهرهای استان گیلان است که به "شهر چای" شهرت دارد زیرا چایکاری در ایران برای نخستین بار به همت "حاج محمد میرزا کاشف‌السلطنه چایکار" در سال 1319 ه.ق در لاهیجان آغاز شد و به‌سرعت در این شهر و دیگر مناطق سواحل جنوبی دریای مازندران توسعه یافت.
مزار کاشف السلطنه روی تپه‌ای از چای که توسط وی در سال 1307 شمسی خریداری شده بود جای دارد، ابتدا بنا به وصیت کاشف‌السلطنه مزار وی که از مرمر سیاه بود بدون سقف و حفاظ و در میان بوته‌های چای قرار داشت اما اندکی بعد مقرر شد که دو درصد درآمد چای به ساخت مقبره‌ای درخور شأن او اختصاص یابد.
بنای مزار"پدر چای ایران" به سبک معماری غربی طراحی و ساخته شده است بدین ترتیب از سال 1335 شمسی بنای فعلی به سبک معماری غربی تهیه و به همت " انجمن آثار ملی" به شکل کنونی با اسکلتی از بتن مسلح و نمای سنگ تیشه‌ای طوسی رنگ با زیربنای 512 مترمربع ساخته شد.
همچنین از سال 1371 شمسی کل مجموعه به سازمان میراث فرهنگی کشور واگذار شد و سالن مستطیل شکل نسبتاً وسیعی در جوار برج آرامگاه بود برای احداث "موزه تاریخ چای ایران" درنظر گرفته شد.
این طرح با پیشنهاد، نظارت و اجرای سازمان میراث فرهنگی و با غرفه بندی و بهره گیری از تزئینات سنتی چوبی بسیار زیبا در دو طبقه پلکانی شکل در شهریورماه 1375 شمسی به پایان رسید.
این مجموعه هم‌اکنون با داشتن ادوات و وسایل سنتی و تخصصی مربوط به چای و مدارکی مربوط به چگونگی فعالیتهای پدر چای ایران همه روزه پذیرای بسیاری از افراد بومی و نیز گردشگران است.
ورودی اصلی بنا در سمت شرق، ابتدا به دو فضای جانبی تالار اصلی گشوده و با پرده ای از نمایش تعزیه آراسته شده است. در سمت راست، اسناد و مدارک تاریخی مربوط به کشف و امتیاز و عکسهای اولیه کاشف‌السلطنه به دیوار آویخته شده است همینطور اتاق سمت چپ، محل اسکان مدیر و اتاق نگهبانان موزه است.
تالار اصلی توسط یک طبقه چوبی به دو بخش فوقانی و تحتانی تقسیم و در ابتدای تالار دو پلکان چوبی با حالتی نیمه دوار به طبقه دوم منتهی می شود. در جانب دیگر تالار در طبقه همکف، پلکانی سنگی به مقبره کاشف‌السلطنه راه می‌یابد، طبقه‌بندی تالار با نمایی چوبی به موازات ستونهای شش گانه داخلی انجام شده است.
غرفه‌های این تالار در دیوارهای جانبی و به صورت جعبه آئینه‌ای سراسری ایجاد شده است، در طبقه همکف در داخل ویترینها دو سماور روسی، سینی نقره، انگاره ساخت اصفهان، پیمانه و جعبه چای، چپق کیسه توتون، قهوه‌خوری چینی، مشربه و دست‌نوشته‌های کاشف‌السلطنه در معرض دید قرار گرفته‌اند.
در ویترینهای طبقه فوقانی وسایلی مانند ظروف سفالی و زیورآلات و اشیایی دیگر از عصر اشکانی و سلجوقی و نیز اسناد و قباله، تسبیح، جاجیم، پیمانه شیر، هاون چوبی، تغار کوچک چوبی، تنگ و... به نمایش گذارده شده‌اند.
در فضای داخلی قسمت مقبره، کف آرامگاه با مرمر سفید فرش شده و دیوارهای جانبی به صورت مدور و با ستونهایی مرتفع که تا سقف امتداد یافته جلب‌نظر می‌کند. بر شکافهای نیمه مدور دیوارهای داخلی، عکسها و اسناد مربوط به شخص کاشف‌السلطنه به دیوار آویخته شده است. نمای بیرونی موزه به طور کامل با سنگ تیشه‌ای خاکستری پوشیده و کف سالن اصلی و محوطه مقبره نیز با سنگ مرمر فرش شده است.
آرامگاه کاشف‌السلطنه و موزه تاریخ چای ایران، متعلق به دوره معاصر بوده و دارای شماره ثبت ملی 1769 سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور است.
موزه تاریخ طبیعی رشت
موزه تاریخ طبیعی رشت مکانی است که جهت ثبت، شناسایی، طبقه بندی ،نگهداری و نمایش نمونه ها جلوه ها و ذخایر متنوع گیاهی و جانوری احداث شده است .
این نوع موزه با هدف حفظ ذخایر غیر زنده ژنها در ارائه خدمات علمی، آموزشی و پژوهشی در زمینه علوم طبیعی و حیات وحش ، ارتقای سطح آگاهی ، دانش و فرهنگ محیط زیستی مردم، شناساندن هرچه بیشتر محیط طبیعی به جامعه،شناخت ارتباط انسان با طبیعت و میزان دخالت او در آن و در نهایت بررسی و بیان تکامل حیات تأثیر فعالیت نموده و در پر کردن اوقات فراغت و جلب گردشگر نقش مهمی دارد.
موزه تنوع زیستی این امکان را به وجود می آورد که بسیاری از انسان ها که قادر به مشاهده جانوران و حیات وحش در طبیعت نیستند ، آنها را از نزدیک دیده و با نام و ویژگیهای ظاهری و زیستی آنها آشنا شوند و محققان نیز بتوانند بر روی گونه های مختلف جانوری و گیاهی موجود در آن مطالعه نمایند.
بنای موزه تاریخ طبیعی رشت در سال۱۳۵۷در زیرزمینی به مساحت ۳۰۰ مترمربع در دو طبقه جمعا به مساحت۴۴۰ مترمربع در ساختمان اداره کل حفاظت محیط زیست تاسیس گردید، راه‌اندازی و تجهیز این موزه ازسال۱۳۸۳ برعهده شرکت فنی، هنری نگارستان بوده است.
این موزه شامل بخش‌های مختلف و متنوعی است از جمله بخش بازسازی زیستگاه‌ها که ۶ صحنه از زیستگاه‌های حفاظت شده استان گیلان را نمایش می‌دهد و بخش پرندگان که شامل ویترینهای متعددی است که بیش از صد و بیست گونه پرندگان از جمله پرندگان شکاری، ماکیان سانان و پرندگان شاخه نشین در این موزه به نمایش درآمده است.
بخش دیوارماها یا بازسازی زیستگاه‌ها،این بخش دارای۶ صحنه از زیستگاه های ویژه استان (مناطق حفاظت شده) است، که درهر صحنه سعی شده است تا بابهره گیری از تکنیک دیوارما سازی نمایی از همن زیستگاه و طبیعت خاص را به نمایش در می‌آورد.بخش پرندگان، این پرندگاه شامل چند غرفه یاویترین است که درآنها پرندگان شکاری،ماکیان سانان وپرندگان شاخه نشین مجموعا به تعداد۸۰ گونه وپرندگان آبزی به تعداد ۴۵ گونه به نمایش درآمده است و... .
برای مشاهده ادامه مطلب معرفی موزه های مختلف استان گیلان کلیک کنید.
