قزوین، پایتخت ایران در زمان حکومت صفوی به‌دلیل داشتن موزه‌ها، کلیساها، بازارهای قدیمی و بناها و آثار تاریخی متعدد و زیبا یکی از جاهای دیدنی ایران به‌حساب می‌آید. قزوین ازنظر تعداد آثار تاریخی، رتبه‌ی اول را در ایران دارد. دیدنی های قزوین آنقدر زیاد است که در طول تاریخ لقب‌های زیادی ازجمله دروازه‌ی بهشت، باغ‌شهر و دارالسلطنه را با خود به‌همراه داشته است.
قزوین، پایتخت ایران در زمان حکومت صفوی به‌دلیل داشتن موزه‌ها، کلیساها، بازارهای قدیمی و بناها و آثار تاریخی متعدد و زیبا یکی از جاهای دیدنی ایران به‌حساب می‌آید. قزوین ازنظر تعداد آثار تاریخی، رتبه‌ی اول را در ایران دارد. دیدنی های قزوین آنقدر زیاد است که در طول تاریخ لقب‌های زیادی ازجمله دروازه‌ی بهشت، باغ‌شهر و دارالسلطنه را با خود به‌همراه داشته است. قزوین از ایام قدیم، به‌خاطر قرار گرفتن در مسیر جاده‌ی ابریشم، نقش مهمی در مراوده‌های تجاری و لشکرکشی‌های نظامی بین اقوام و کشورهای مختلف داشته است. امروزه هم به‌عنوان استانی که در مسیر ارتباطی استان‌های شمالی و غربی کشور واقع شده، نقش مهمی در پیوند آنها با سایر نقاط کشور ایفا میکند. قبل از سفر خود می‌توانید نسبت به رزرو و اجاره اقامتگاه در قزوین اقدام نمایید.
تعداد زیادی از آثار تاریخی قزوین، به دورانی برمی‌گردد که این شهر پایتخت حکومت صفویه بود؛ دورانی که حدود ۵۰ سال به طول انجامید. براساس سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت شهر قزوین حدود ۵۲۰ هزار نفر است. زبان اصلیِ مردم این شهر، فارسی با لهجه‌ی قزوینی است. زبان‌های ترکی، تاتی و گیلکی هم گویشوران فراوانی در این شهر، و به‌ویژه در سایر شهرها و روستاهای استان قزوین دارند. هرچند انتخاب و معرفی تعداد مشخصی از جاهای دیدنی قزوین کار دشواری است، اما در این مقاله با تعدادی از آنها بیشتر آشنا می‌شوید؛ به‌امید آنکه در سفر به این شهر تاریخی، از جاهای بیشتری دیدن کنید.
کاخ موزه چهل ستون
کاخ و موزه چهلستون مهمترین اثر تاریخی قزوین و یکی از نماد‌های این شهر است. این کاخ در زمان شاه تهماسب صفوی که قزوین، پایتخت ایران بود، ساخته شد و از نمونه هم‌نام خود در شهر اصفهان چند دهه قدیمی‌تر است. در حال حاضر، این کاخ از آن رو که قزوین از مراکز مهم خوشنویسی ایران بوده، به موزه خوشنویسی تبدیل شده است.
پیش از اینکه کاخ چهلستون تبدیل به موزه خوشنویسی شود از آن به عنوان موزه اشیای تاریخی استفاده می‌کردند. در سال ۱۳۳۷ تصمیم گرفته شد تا کاخ چهلستون تغییر کاربری دهد و به عنوان گنجینه اشیای تاریخی و باستانی مورد استفاده قرار گیرد. از جمله اشیای تاریخی موجود در آن می‌توان به شی‌های مربوط به هزاره‌های سوم و اول پیش از میلاد (بیشتر ظروف سفالی و مفرغی) و همچنین ظروف و وسایل مربوط به دوران اسلامی از ابتدا تا دوره قاجار اشاره کرد. مجموعه باغ صفوی بین خیابان پیغمبریه، خیابان هلال‌احمر و سبزه‌میدان محصور شده و درِ ورودی اصلی آن هم در خیابان سپه است. بهترین مسیر برای تماشای این مجموعه، این است که خود را به خیابان سپه برسانید، از سردر عالی قاپو وارد شده، بناها و دیدنی‌های آن را یکی‌یکی تماشا کرده و گردش خود را در کاخ چهلستون به پایان برسانید. اگر آنقدر فرصت‌تان کم است که نمی‌توانید از همه‌ی جاهای دیدنی قزوین بازدید کنید، اگر فقط چند ساعت را در این شهر می‌گذرانید، یا به هر دلیلی، فقط به یکی از جاهای دیدنی قزوین می‌توانید سر بزنید، پیشنهاد می‌کنم به‌سراغ این مجموعه بروید.
خیابان سپه
گفتم اگر می‌خواهید فقط یکی از جاهای دیدنی قزوین را ببینید، به دولت خانه صفوی بروید، اما مگر می‌شود به قزوین و دولت خانه صفوی رفت و سری به اولین خیابان ایران نزد!این مسیر متفاوت شهری، در دوره‌ی صفوی و به‌دستور شاه طهماسب طراحی و ساخته شد. بعدها در دوره‌ی هر حکومتی، بخشی به این مسیر اضافه یا کم شد، تا اینکه به خیابان سپه امروزی رسید.صدالبته که حال‌وهوای خیابانی که در دوره‌ی پایتختی قزوین ساخته شد، با حال‌وهوای امروز آن متفاوت است، اما باز هم نمی‌توان از کنار آن به‌سادگی گذشت.خیابان سپه پس از انقلاب اسلامی به‌نام خیابان شهدا نام‌گذاری شد، اما میان قزوینی‌ها همچنان به‌نام خیابان سپه شناخته می‌شود. این خیابان از یک‌سو به سردر عالی‌قاپو می‌رسد که ورودی دولت خانه صفوی است و از سوی دیگر به چهارراه سپه ختم می‌شود؛ جایی که خیلی از قزوینی‌ها هنوز هم با نام میدان سپه می‌شناسند، میدانی که تا همین چند سال پیش، جلوه‌ی متفاوتی به این منطقه می‌داد.
مسجد جامع قزوین و بازارچه‌ی میوه و تره‌بار، از جاهای دیدنی قزوین هستند که هنگام قدم‌زدن در نخستین خیابان ایران می‌توانید سری هم به آنها بزنید.
کلیسای کانتور یا برج ناقوس
یکی از کوچک ترین کلیسا های جهان در سال های جنگ جهانی دوم در کوچه پس کوچه های بافت قدیم قزوین بنا شد. این کلیسا که متعلق به فرقه ارتدوکس‌ها است و این روز ها سازه ای تاریخی به حساب می آید.کلیسای کانتور دارای نقشه چلیپایی یا صلیبی است. برای ورود به این کلیسا بعد از گذر از یک ورودی کوتاه با تعداد زیادی گلدان وارد هال خواهید شد. که این فضا به اتاق کشیش و اتاق غسل تعمید کودک منتهی می شود. برج ناقوس کلیسا با ارتفاع حدود یازده متر روی سازه این کلیسا ساخته شده است.
موزه شهر
در این موزه که به معرفی تاریخ قزوین اختصاص پیدا کرده، آثاری از دوران پیش از تاریخ، دوران تاریخی و دوران اسلامی به نمایش درآمده است. بسیاری از این آثار از حفاری‌های دشت قزوین به دست آمده‌اند. از جمله آثار مهم این موزه می‌توان به این موارد اشاره کرد: سکه‌های متعلق به اشکانیان تا قاجار، مهرهای نفیس و تاریخی، ظروف سفالی، فلزی و سنگی، اشیای زینتی، نظامی و کاربردی. اکثر آثاری که به نمایش گذاشته شده، از سفال یا مفرغ ساخته شده‌اند و شامل آثار مختلفی از زندگی مردم اعم از ظروف پرکاربرد، ظروف تزئینی، خنجر، نیزه، پی سوز و غیره است. در موزه قزوین (موزه شهر) آثاری از تمام دوران را می‌توان مشاهده کرد. از سفالینه‌هایی که قدیمی‌ترین آنها متعلق به هزاره‌های سوم و اول پیش از میلاد هستند تا آثاری از اوایل اسلام و زمان حاضر را در بر می‌گیرد. در قسمت دیگری از موزه قزوین درب‌های قدیمی در معرض دید عموم قرار گرفته‌اند. این درب‌های چوبی یادگارهای ارزشمندی از دوران گذشته به شمار می‌آیند که با بررسی آنها می‌توان به هنر صنعت‌کاران آن زمان پی برد. از آثار دیگر این مجموعه در موزه شهر می‌توان به سکه‌هایی از دوران اشکانیان تا قاجار، مهرهای نفیس، اشیای زینتی و نظامی اشاره کرد.
عمارت عالی قاپو و مدرسه امید
تنها در ورودی باغ صفوی که سالم مانده، یادگار دوران شاه طهماسب صفوی است. با کاشیکاری های خوش آب و رنگ، هشتی، و اتاقک هایی که نقش برج مراقبت را بازی می کرده است. کتیبه ای با خط ثلث هم در همان ورودی چشمتان را می گیرد که اثر یکی از خطاطان به نام قزوینی بوده است. بیایید وارد باغ صفوی یا باغ سعادت شویم.
در همان حوالی عمارت عالی قاپوی صفوی و در کنار نخستین خیابان ایران نخستین مدرسه مدرن ایران هم قرار دارد که یادگاری از دوران پهلوی است. مدرسه امید حالا اما چند سالی است که تبدیل به کتابخانه میراث فرهنگی شده و مرکز اسناد این سازمان نیز می باشد تا رسالت علم آموزی و نگهداری از تاریخ را به طور همزمان بر دوش بکشد.راستش را بخواهید باغ صفوی کاخ ها و بناهای بسیاری داشته است که متاسفانه در اثر گذر زمان و بی توجهی تخریب شده و گاه کاملا از بین رفته اند. مثلا عمارت نادری، عمارتی که در واقع در همان زمان شاه طهماسب ساخته شده و به عنوان کاخ محل اقامت پادشاه بوده است اما در طول حکومت صفویه دچار آسیب شده بود. سال ها بعد با به قدرت رسیدن نادرشاه افشار و سقوط صفویه، به هنگام ملاقات نادرشاه از قزوین دستور بازسازی و مرمت این کاخ را صادر میکند. کاخ که در محوطه ای به نام قلعه بیگی جا خوش کرده بود به همین نام شهرت می یابد. سال ها می گذرد تا در دوران پهلوی اول و روزهایی که سربازی اجباری می شود، قلعه بیگی تبدیل به محلی برای جذب سربازان و ژاندارمری می شود. دوره پهلوی اول سال های آخر عمرعمارت نادری بود چرا که چند سال بعد بنا به طور کامل تخریب می شود. حالا تقریبا اثری از عمارت برجای نمانده اما گویا در طی اکتشافات باستان شناسی نشانه هایی از سردر آن بدست آمده است.
بازار قزوین
بازار سنتی قزوین یکی از زیباترین بازارهای سرپوشیده‌ی ایران و یکی از جاذبه های گردشگری قزوین است که قدمتی هزارساله دارد. این بازار در دوره‌ی صفوی و بعدها در دوره‌ی قاجار سروشکل تازه‌ای به خود گرفت و سراها و بناهای دیگری به آن اضافه شدند که امروزه جزو آثار تاریخی این شهر محسوب می‌شوند.سرای سعد السلطنه، سرای حاج‌رضا، سرای رضوی، سرای وزیر و مسجدالنبی از معروف‌ترین فضاهای موجود در این بازار هستند. درکنار اینها، تیمچه‌ها و راسته‌های دیگری هم هستند که قدم‌زدن در آنها، گاهی شما را به دوره‌ی صفوی می‌برند، گاهی به دوره‌ی قاجار و گاهی نیز میان هیاهوی زندگی امروزی رها می‌کنند! در راسته‌ای مبهوت زیبایی فرش‌هایی می‌شوید که از دیوار حجره‌ها آویزان شده‌اند، در راسته‌ی دیگر تنوع ظروف مسی را به تماشا می‌نشینید و در راسته‌ی دیگری مردم را می‌بینید که مشغول خرید میوه‌های رنگارنگ و سبزی‌های تازه هستند.بعضی از فضاهای دیدنی بازار قزوین طی چند سال گذشته مرمت و بازسازی شده‌اند، که این امر باعث شده تماشایی‌تر از قبل هم بشوند. سرای سعد السلطنه که بزرگترین کاروانسرای سرپوشیده‌ی ایران محسوب می‌شود، از همین فضاهای بازسازی‌شده است. این کاروانسرا که پیش از انقلاب اسلامی در فهرست آثار ملی ثبت شده، مشتمل بر فضاها و بناها و حجره‌های دیدنی فراوانی است.شاید فقط بازدید همین سرا از مجموعه‌ی بازار قزوین، برای کسانی که به تاریخ و فرهنگ ایران علاقه‌مند هستند، یک نصفه روز زمان بخواهد! اگر اهل شکم‌گردی هم هستید، باید بدانید کافه‌ها و رستوران‌های زیادی در گوشه‌وکنار این کاروانسرا آماده‌ی پذیرایی از شما هستند.
بازار قزوین ورودی‌های زیادی دارد. اگر سبزه‌میدان (میدان مرکزی شهر) را مبداء قرار دهیم، می‌توانید خیابان امام خمینی را به سمت پایین پیاده‌روی کنید و از چندین ورودی که در سمت چپ واقع شده‌اند وارد یکی از راسته‌های بازار شوید. اگر هم قصد دارید با خودروی شخصی به بازار بروید، بهتر است در خیابان کوروش (شهید انصاری) سراغ پارکینگ‌های بازار را بگیرید.
کاروانسرای سعدالسلطنه
قزوین در بسیاری از موارد شهری منحصربفرد و پیشروست. مثلا همین کاروانسرای سعدالسلطنه که از زمان ناصرالدین شاه به یادگار مانده بزرگترین کاروانسرای درون شهری در تمام ایران است که البته سرپوشیده بودنش آن را در تمام جهان یگانه کرده است. اینجا هم ردپای سعدالسلطنه مرد باهوش و فاضل آن روزهای قزوین به چشم می خورد که دستور ساخت بنا را صادر کرده است. چندین سرا، تیمچه، مسجد، حمام، چایخانه در کاروانسرا تعبیه می شود و از همان ابتدا محل داد و ستد فراوانی با کشورهای دوست و همسایه بوده است. این بنای تو در تو اما شش حیاط داشته که حالا برخی از آن ها بازسازی شده و به شکل کافه اداره می شوند. داخل سراهای متعدد علاوه بر زیبایی و معماری خیره کننده بنا، چشمتان به مغازه های صنایع دستی قزوین و کافه هایی جذاب می افتد که حالا حسابی به سعدالسلطنه می آیند. چهارسوق این بنا با گنبد و کاشی کاری هایش شهرت فراوانی دارد که حتما با دیدنش بیشتر جذب این یادگار قجری خواهید شد.آدرس آن هم قزوین، خیابان امام می باشد.
حمام قجر
داستان حمام‌ها یا گرمابه‌های عمومی در ایران به دوره‌ی باستان می‌رسد. قزوین هم حمام‌های معروفی دارد که البته قدمت آنها عموما به دوره‌ی صفوی بازمی‌گردد. حمام قجر، حمام بلور و حمام صفا از معروف‌ترین حمام‌های باقی‌مانده در سطح شهر هستند.در این میان، حمام قجر را به موزه‌ی مردم‌شناسی تبدیل کرده‌اند. اگر سری به این حمام بزنید، علاوه بر تماشای معماری و گوشه‌وکنار آن، می‌توانید اطلاعات زیادی از اقوام و فرهنگ‌های مختلفی که در طول تاریخ در قزوین زندگی و رشد کرده‌اند هم به دست بیاورید.
حمام یا موزه‌ی مردم‌شناسی قجر در یکی از خیابان‌های قدیمی قزوین به نام خیابان عبید زاکانی واقع شده و با بازار قزوین چند دقیقه پیاده بیشتر فاصله ندارد. اگر هم با خودروی شخصی قزوین‌گردی می‌کنید، می‌توانید از پارکینگی استفاده کنید که در نزدیکی موزه است.
پارک جنگلی باراجین
پارک جنگلی باراجین یا فدک، با مساحتی حدود ۱۵۰۰ هکتار، یکی از بزرگترین پارک‌های جنگلی کشور و جاهای دیدنی قزوین است. نخستین قسمت‌های این پارک، از آخرین ساختمان‌های شهر قزوین حدود ۲ کیلومتر فاصله دارد.این پارک جنگلی علاوه‌بر پوشش گیاهی و درخت‌های سرسبز، منظره‌های تماشایی، کوه‌ها و تپه‌هایی برای کوه‌پیمایی و آب‌وهوای پاک، بخش‌ها و امکانات فراوان دیگری هم دارد؛ ازجمله: پیست‌های دوچرخه‌سواری و موتورسواری، پارک رباتیک، دهکده‌ی طبیعت، سینمای تابستانه، شهربازی، آب‌نماهای تماشایی و امکانات اقامتی.اگر خواستید کمی از تاریخی‌گردی در داخل شهر قزوین فاصله بگیرید و آب‌وهوایی عوض کنید، پارک جنگلی باراجین محل فوق‌العاده‌ای است تا ساعت‌ها و چه‌بسا روزهایی پرهیجان و به‌یادماندنی برای خود و خانواده رقم بزنید. برای رسیدن به این پارک جنگلی از داخل شهر قزوین، باید به‌سمت شمال شهر حرکت کنید و بلوار نخبگان را تا انتها بروید. به‌جز این، ازطریق آزادراه قزوین زنجان هم می‌توانید خود را به باراجین برسانید.
تله اسکی کامان
ورزش‌های برفی در فصل زمستان، از جمله پرمخاطب‌ترین تفریحات زمستانی در روزهای سرد سال هستند. بسیاری از طرفداران ورزش‌های زمستانی و یا برف‌بازی، هر ساله به تله اسکی کامان در شهر قزوین سفر می‌کنند تا روزهای زمستانیشان را با یک تفریح پرهیجان پیوند بزنند. تله اسکی کامان به عنوان یکی از مراکز تفریحی قزوین، امکان انواع تفریحات زمستانی از جمله برف‌بازی و ورزش‌هایی مانند اسکی را فراهم کرده‌است. همچنین گردشگران می‌توانند با سوار شدن تله‌کابین و تله‌سی‌یژهای این منطقه، زیبایی‌های این ناحیه را از بالا تماشا کنند. تله اسکی کامان، به دلیل طبیعت بکر و زیبای خود، علاوه‌بر فصل زمستان، در فصول بهار و تابستان نیز گردشگران را به سمت خودش می‌خواند. این مرکز تفریحی، افزون بر زیبایی طبیعی، به دلیل دسترسی راحت و آسان پرطرفدار است. برای رفتن به تله اسکی کامان ، باید از قزوین به سمت باراجین حرکت کنید و سپس وارد مسیر الموت غربی شوید و جاده بهرام آباد را انتخاب کنید. با طی این مسیر، پس از حدود ۲۰ دقیقه به تله اسکی کامان می‌رسید.اگر وسیله نقلیه ندارید، می‌توانید با تاکسی‌های موجود در انتهای خیابان دانشگاه قزوین، پس از طی ۳۰ دقیقه، به آنجا برسید. تله اسکی قزوین با طبیعت زیبا و امکانات گردشگری فراوان، بهترین گزینه از میان مراکز تفریحی قزوین برای یک روز خاطره‌انگیز است.
تله کابین زرشک قزوین؛ پرواز بر فراز شهر
تله کابین زرشک قزوین ، در ۱۵ کیلومتری جاده قزوین به رازمیان واقع شده‌است. این مجموعه تفریحی که در محدوده ضلع شمال غربی راهدارخانه زرشک قرار دارد در سال ۱۳۹۳ به بهره‌برداری رسید و از آن زمان تا کنون، مقصد بسیاری از گردشگران و مسافران این منطقه است.
تله کابین زرشک قزوین در ارتفاعات ۲۷۵۰ متری شهر قزوین در رشته کوه‌های الموت قرار دارد که پس از سوار شدن بر آن می‌توانید شهر را زیر پایتان ببینید. این مجموعه اولین دستگاه مجهز به کابین و سی‌یژ در کسور محسوب می‌شود که به طور همزمان می‌تواند گردشگران و ورزشکاران اسکی را جا به جا کند.
از امکانات این مرکز تفریحی_گردشی می‌توان به رستوران در ایستگاه مبدا و کافی‌شاپ در ایستکاه مقصد اشاره کرد. پیست اسکی بین‌المللی این مجموعه برای برگزاری مسابقات اسکی مارپیچ کوچک و بزرگ طراحی شده‌است. همچنین پیست تیوپ‌سواری ایمن برای داشتن لحظاتی شاد در این مجموعه وجود دارد. تله کابین زرشک قزوین، مجموعه‌ای کامل و متفاوت از انواع تفریحات هیجان‌انگیز و جزو انتخاب‌های قطعی گردشگران زمستانی به این منطقه است.
قلعه الموت
داستان حسن صباح و حشاشین داستان مرموز و مشهوری است که شهرتش تا بازی و سینماها های آن سوی آب ها هم کشیده شده است. اما اگر مشتاقید بیشتر سر از کار این فرقه درآورید باید حتما سری به الموت بزنید و یکی از جاهای دیدنی قزوین الموت را ببینید و با چشم خود ببینید که آن ها قلعه شان را در نوک کوه و درست در لبه پرتگاه ساخته اند. از هر سو مشرف به دره های عمیق و تنها یک راه ورود! قلعه ای با هزار و اندی سال قدمت که بعدها توسط مغول ها به آتش کشیده شد و سال هم زندانی مخوف بود. قلعه آسیب فراوانی دیده اما آنچه که باقی مانده، بر بلندای کوه های زیبا با نمای جذاب روستای گازرخان و طبیعت استثنایی اطرافش حتما ارزش دیدن را دارد.آدرس آن هم قزوین روستای گازرخان می باشد.
دریاچه اوان
زیبا! باور کنید هیچ کلمه دیگری از عهده توصیف این دریاچه نقلی برنمی آید. دریاچه ای که در میان کوه های سربه فلک کشیده پنهان شده است. گویی زمین چشم باز کرده و آسمان را یکجا بلعیده است و درخت های اطراف آن مثل مژه های بلند بالا اوان را آراسته اند. درختان زیبا تمام مسیر رسیدن به اوان را محاصره کرده اند و در انتها دریاچه با ناز تمام دلبری می کند، شفاف و زلال مثل یک گوی آبی رنگ. نمای جذاب دریاچه آنقدر شهره است که اغلب اوقات سال، سر اوان گرم میهمانانش است. می توانید در دریاچه اوان قزوین قایق سواری کنید و اطراف آن کمپ بزنید. می توانید از کوه ها بالا بروید و اوان را از بالا به نظاره بنشیند، انتخاب با شماست اینجا که یکی از جاهای تفریحی قزوین است فقط باید لذت برد، حالا هرکسی به شیوه خودش!آدرس آن هم قزوین، منطقه الموت، روستای اوان می باشد.
منبع : مجله چتراتا
